Lista över händelser under trettioåriga kriget

Från Wikipedia

Detta är en lista över händelser under trettioåriga kriget. Den upptar fältslag, belägringar, övriga viktiga händelser samt fredsfördrag och stillestånd. Det första datumet är enligt den julianska kalendern (som användes av de protestantiska staterna, däribland Sverige), det andra inom parentes är enligt den gregorianska kalendern (som användes av de katolska staterna).

Fältslag[redigera | redigera wikitext]

Namn Bild Datum Plats Protestantiska stater och allierade Romersk-katolska stater och allierade Resultat Protestantisk/allierade förluster Katolsk/allierade förluster
Gamla stilen Nya stilen
Slaget vid Lomnice 29 oktober 1618 9 november 1618 Lomnice nad Lužnicí i Tjeckien Böhmen Tysk-romerska riket Böhmisk seger 80 döda och 120 sårade Runt 1 500 döda, sårade eller försvunna
Slaget vid Sablat 1 juni 1619 10 juni 1619 Záblatí nära Dřiteň i Tjeckien Böhmen Tysk-romerska riket Tysk-romersk seger 1 500 döda och sårade 650 döda och sårade
Slaget vid Wisternitz 25 juli 1619 5 augusti 1619 Dolní Věstonice i Tjeckien Böhmen Tysk-romerska riket Böhmisk seger 700 döda och sårade 6 000 döda och sårade
Slaget vid Humenné 13 november 1619 23 november 1619 Humenné i Slovakien Transsylvanien Polsk-litauiska samväldet Polsk seger 2 100 döda och sårade 850 döda och sårade
Slaget vid Vita berget 28 oktober 1620 8 november 1620 Bílá Hora nära Prag i Tjeckien Böhmen Tysk-romerska riket, Spanien och Katolska ligan Katolsk seger 4 000 döda och sårade 700 döda och sårade
Slaget vid Neu Titschein 15 juli 1621 25 juli 1621 Nový Jičín / Neu Titschein i Tjeckien Böhmen och protestanter från Schlesien Tysk-romerska riket Protestantisk seger Över 500 döda
Slaget vid Kirdorf 10 december 1621 20 december 1621 Kirtorf i Hessen i Tyskland Evangeliska unionen Katolska ligan Katolsk seger
Slaget vid Mingolsheim 17 april 1622 27 april 1622 Mingolsheim söder om Heidelberg i Tyskland Evangeliska unionen Tysk-romerska riket och Katolska ligan Taktisk protestantisk seger; strategisk katolsk seger 300-800 döda och sårade 2 000 döda och sårade
Slaget vid Wimpfen 26 april 1622 6 maj 1622 Bad Wimpfen i Baden-Württemberg i Tyskland Evangeliska unionen Tysk-romerska riket, Spanien och Katolska ligan Katolsk seger Över 12 000 döda och sårade 3 900-4 400 döda och sårade
Slaget vid Höchst 10 juni 1622 20 juni 1622 Höchst i Frankfurt am Main i Tyskland Braunschweig-Lüneburg Tysk-romerska riket, Spanien och Katolska ligan Strategisk katolsk seger 2 000 döda och sårade 100 döda och sårade
Slaget vid Fleurus 19 augusti 1622 29 augusti 1622 Fleurus i Vallonien i Belgien Baden-Durlach och Braunschweig-Lüneburg Spanien Spansk seger 5 000 döda, sårade och tillfångatagna 300 döda och 900 sårade
Slaget vid Stadtlohn 26 juli 1623 6 augusti 1623 Stadtlohn i Nordrhein-Westfalen i Tyskland Halberstadt Tysk-romerska riket, Spanien och Katolska ligan Avgörande katolsk seger 13 000 döda, sårade och tillfångatagna 1 000 döda och sårade
Slaget vid Dessau bro 15 april 1626 25 april 1626 Dessau i Sachsen-Anhalt i Tyskland Danmark och Evangeliska unionen Tysk-romerska riket och Katolska ligan Katolsk seger 4 000 döda, sårade och tillfångatagna 2 000 döda och sårade
Slaget vid Lutter am Barenberge 17 augusti 1626 27 augusti 1626 Lutter am Barenberge i Niedersachsen i Tyskland Danmark och Nedersachsiska kretsen Tysk-romerska riket och Katolska ligan Avgörande katolsk seger 6 000 döda och 2 500 tillfångatagna 200 döda och sårade
Slaget vid Wolgast 22 augusti 1628 2 september 1628 Wolgast i Mecklenburg-Vorpommern i Tyskland Danmark Tysk-romerska riket Avgörande tysk-romersk seger 1 000 döda och 1 100 tillfångatagna
Slaget vid Marwitz 15 december 1630 25 december 1630 Marwitz i Västpommerns vojvodskap i Polen Sverige Tysk-romerska riket Svensk seger
Slaget vid Frankfurt an der Oder 3 april 1631 13 april 1631 Frankfurt an der Oder i Brandenburg i Tyskland Sverige Tysk-romerska riket Svensk seger 800 döda och sårade 3 000 döda och sårade
Slaget vid Werben 12 juli eller 21 juli 1631 22 juli eller 1 augusti 1631 Werben i Brandenburg i Tyskland Sverige Tysk-romerska riket Svensk seger 6 000 döda och sårade
Slaget vid Breitenfeld 7 september 1631 17 september 1631 Breitenfeld norr om Leipzig i Sachsen i Tyskland Sverige och Sachsen Tysk-romerska riket, Ungern och Kroatien Avgörande svensk seger På svensk sida:
3 550[1] döda och på sachsisk sida 2 000[1] döda
7 600[1] döda, 6 000[1] tillfångatagna och 10 400 försvunna (desertörer, eventuellt döda eller tillfångatagna)
Slaget vid Rain 5 april 1632 15 april 1632 Lech nära Rain i Bayern i Tyskland Sverige Tysk-romerska riket och Katolska ligan Svensk seger 2 000 döda 3 000 döda
Slaget vid Wiesloch 6 augusti 1632 16 augusti 1632 Wiesloch söder om Heidelberg i Württemberg i Tyskland Sverige Tysk-romerska riket Svensk seger
Slaget vid Alte Veste 31 augusti 1632 9 september 1632 Alte Veste sydväst om Nürnberg i Bayern i Tyskland Sverige Tysk-romerska riket och Katolska ligan Katolsk seger 4 000 döda och sårade 2 000 döda och sårade
Slaget vid Fürth 25 augusti 1632 3 september 1632 Fürth i Bayern i Tyskland Sverige och Evangeliska unionen Tysk-romerska riket och Katolska ligan Taktisk katolsk seger; strategiskt oavgjort 1 000 döda och 1 500 sårade eller försvunna 1 000 döda och 1 500 sårade eller försvunna
Slaget vid Lützen 6 november 1632 16 november 1632 Lützen i sydvästra Leipzig i Sachsen i Tyskland Sverige och Evangeliska unionen Tysk-romerska riket och Katolska ligan Svensk pyrrhusseger 3 400 döda och 1 600 skadade eller deserterade[2] 5 000 döda [2]
Slaget vid Oldendorf 28 juni 1633 8 juli 1633 Hessisch Oldendorf i Niedersachsen i Tyskland Sverige Tysk-romerska riket Avgörande svenska seger 700 döda och sårade 3 000 döda och sårade, 1 000 tillfångatagna
Slaget vid Pfaffenhofen 21 juli 1633 1 augusti 1633 Pfaffenhofen i Tyrolen i Österrike Pfalz-Zweibrücken och Sverige Lothringen Protestantisk seger
Slaget vid Steinau 1 oktober 1633 11 oktober 1633 Steinau i Schlesien i Tjeckien Sverige Tysk-romerska riket Tysk-romersk seger
Slaget vid Liegnitz 3 maj 1634 13 maj 1634 Legnica i Nedre Schlesiens vojvodskap i Polen Sachsen Tysk-romerska riket Sachsisk seger 1 000 döda och sårade 4 000 döda och 1 400 tillfångatagna
Slaget vid Nördlingen 25–26 augusti 1634 5–6 september 1634 Nördlingen i Bayern i Tyskland Sverige och Heilbronnförbundet Spanien och Bayern Avgörande spansk seger 8 000 döda och sårade, 4 000 tillfångatagna[3][4][5] 2 400 döda och sårade[6]
Slaget vid Willstätt 18 september 1634 28 september 1634 Willstätt i Baden-Württemberg i Tyskland Sverige och Heilbronnförbundet Tysk-romerska riket och Katolska ligan Katolsk seger 5 000 döda och tillfångatagna
Slaget vid Les Avins 10 maj 1635 20 maj 1635 Les Avins nära Huy i Liège i Belgien Frankrike Spanien Fransk seger 260 döda och sårade 4 000 döda, sårade och tillfångatagna
Slaget vid Dömitz 12 oktober 1635 22 oktober 1635 Dömitz i Mecklenburg-Vorpommern i Tyskland Sverige Sachsen Svensk seger 1 000 döda och 2 000-2 500 män tillfångatagna
Slaget vid Wittstock 26 september 1636 4 oktober 1636 Wittstock nordväst om Berlin i Brandenburg i Tyskland Sverige Tysk-romerska riket och Sachsen Avgörande svensk seger 3 100 döda och sårade 5 000 döda och 2 000 tillfångatagna
Slaget vid Rheinfelden 18 februari och 23 februari 1638 28 februari och 3 mars 1638 Rheinfelden nära Basel i Aargau i Schweiz Sachsen-Weimar, Frankrike och Sverige Tysk-romerska riket och Bayern Seger för Sachsen-Weimar 1 968 döda och sårade 4 000 döda och sårade
Slaget vid Wittenweier 29 juli 1638 9 augusti 1638 Wittenweier nära Schwanau i Baden-Württemberg i Tyskland Sachsen-Weimar, Sverige och Frankrike Tysk-romerska riket och Bayern Svensk-fransk seger 600 döda och 1 000 sårade 1 500 döda och sårade, 1 300 tillfångatagna
Slaget vid Vlotho 7 oktober 1638 17 oktober 1638 Vlotho i Westfalen i Tyskland Kurpfalz, England och Sverige Tysk-romerska riket Tysk-romersk seger 1 200 tillfångatagna 79 döda och sårade
Slaget vid Breisach 8 augusti – 7 december 1638 18 augusti – 17 december 1638 Breisach am Rhein i Baden-Württemberg i Tyskland Sachsen-Weimar och Frankrike Tysk-romerska riket och Bayern Fransk seger 1 700 döda och sårade 4 000 döda och sårade
Slaget vid Chemnitz 4 april 1639 14 april 1639 Chemnitz i Sachsen i Tyskland Sverige Sachsen Avgörande svensk seger 764 döda och skadade
Slaget vid Diedenhofen 28 maj 1639 7 juni 1639 Thionville i Lorraine i Frankrike Sverige Sachsen Avgörande svensk seger 764 döda och skadade
Slaget vid Riebelsdorfer Berg 5 november 1640 15 november 1640 Riebelsdorfer Berg i Hessen i Tyskland Sachsen-Weimar och Frankrike Tysk-romerska riket Fransk seger 300 döda
Slaget vid Preßnitz 17 mars 1641 27 mars 1641 Preßnitz i Ústí nad Labem i Tjeckien Sverige Tysk-romerska riket Tysk-romersk seger
Slaget vid Wolfenbüttel 9 juni 1641 19 juni 1641 Wolfenbüttel i Niedersachsen i Tyskland Sverige Tysk-romerska riket Svensk seger 4 500 döda och sårade 4 000 man döda och sårade
Slaget vid La Marfée 26 juni 1641 6 juli 1641 La Marfée i Ardennes i Frankrike Frankrike Tysk-romerska riket och Spanien Tysk-spansk seger 7 500 döda, sårade och tillfångatagna
Slaget vid Kempen 7 januari 1642 17 januari 1642 Tönisvorst nära Kempen i Nordrhein-Westfalen i Tyskland Frankrike, Sachsen-Weimar och Hessen-Kassel Tysk-romerska riket och Köln Fransk seger 115 döda 260 sårade[7] 2 500 döda och 3 000 tillfångatagna[7]
Slaget vid Honnecourt 16 maj 1642 26 maj 1642 Honnecourt-sur-Escaut i Hauts-de-France i Frankrike Frankrike Spanien Spansk seger 3 700 döda och sårade, 3 400 tillfångatagna 500 döda och sårade
Slaget vid Leipzig 13 oktober 1642 23 oktober 1642 Leipzig i Sachsen i Tyskland Sverige Tysk-romerska riket Svensk seger 4 000 döda och sårade 10 000 döda och sårade, 5 000 tillfångatagna
Slaget vid Rocroi 9 maj 1643 19 maj 1643 Rocroi i Ardennes i Frankrike Frankrike Spanien Fransk seger 4 000 döda, sårade och tillfångatagna[8] 7 000 döda, sårade och tillfångatagna[8]
Slaget vid Tuttlingen 14 november 1643 24 november 1643 Tuttlingen i Baden-Württemberg i Tyskland Frankrike Tysk-romerska riket, Spanien och Bayern Tysk-spansk seger
Slaget vid Freiburg 23 juli, 25 juli och 29 juli 1644 3 augusti, 5 augusti och 9 augusti 1644 Freiburg im Breisgau i Baden-Württemberg i Tyskland Frankrike Tysk-romerska riket och Bayern Taktisk fransk seger; strategiskt oavgjort 7 000-8 000 döda och sårade[9] 2 500 döda och sårade[9]
Slaget vid Jüterbog 13 november 1644 23 november 1644 Jüterbog söder om Berlin i Brandenburg i Tyskland Sverige Tysk-romerska riket Svensk seger 3 800 döda och sårade
Slaget vid Jankov 25 februari 1645 5 mars 1645 Jankov sydväst om Prag i Tjeckien Sverige Tysk-romerska riket och Katolska ligan Avgörande svensk seger 1 500 döda, sårade och försvunna 4 000–5 000 tillfångatagna, 4 000–5 000 döda och försvunna
Slaget vid Herbsthausen 22 april 1645 2 maj 1645 Herbsthausen nära Bad Mergentheim i Baden-Württemberg i Tyskland Frankrike Bayern Bayersk seger 2 600 döda[10] 500 döda[11]
Slaget vid Nördlingen 23 juli 1645 3 augusti 1645 Alerheim nära Nördlingen i Bayern i Tyskland Frankrike och Sachsen-Weimar Tysk-romerska riket och Bayern Fransk seger 5 000 döda och sårade 5 000 döda och sårade
Slaget vid Frankenberg 10 november 1646 20 november 1646 Třebel nära Černošín i Plzeň i Tjeckien Hessen-Kassel och Sverige Hessen-Darmstadt och Tysk-romerska riket Kassel-svensk seger 500 döda och 500-800 tillfångatagna
Slaget vid Triebl 8 augusti - 25 augusti 1647 18 augusti - 5 september 1647 Třebel nära Černošín i Plzeň i Tjeckien Sverige Tysk-romerska riket Tysk-romersk seger 380 döda och sårade 120 döda och sårade
Slaget vid Zusmarshausen 7 maj 1648 17 maj 1648 Zusmarshausen nära Augsburg i Bayern i Tyskland Sverige och Frankrike Tysk-romerska riket och Bayern Fransk-svensk seger 2 000 döda och sårade[12]
Slaget vid Wevelinghoven 4 juni 1648 14 juni 1648 Wevelinghoven i Nordrhein-Westfalen i Tyskland Hessen-Kassel, Frankrike och Sverige Tysk-romerska riket Allierad seger
Slaget vid Lens 10 augusti 1648 20 augusti 1648 Mellan Grenay och Liévin väster om Lens i Pas-de-Calais i Frankrike Frankrike Spanien Avgörande fransk seger 3 500 döda eller sårade 3 000 döda eller sårade, 5 000 tillfångatagna
Slaget vid Prag 15 juli – 21 oktober 1648 25 juli – 1 november 1648 Prag i Tjeckien Sverige Böhmen Oavgjort 500 döda och 700 sårade 219 döda och 475 sårade
Slaget vid Dachau 25 september 1648 5 oktober 1648 Dachau i Bayern i Tyskland Sverige Tysk-romerska riket Tysk-romersk seger 200 döda och 94 tillfångatagna[13]

Belägringar[redigera | redigera wikitext]

Namn Bild Datum Plats Protestantiska stater och allierade Romersk-katolska stater och allierade Resultat Protestantisk/allierade förluster Katolsk/allierade förluster
Gamla stilen Nya stilen
Belägringen av Pilsen 19 september - 11 november 1618 19 september - 21 november 1618 Plzeň i Böhmen i Tjeckien Böhmen och Kurpfalz Tysk-romerska riket Böhmisk seger 1 100 döda och sårade, 2 000 tillfångatagna 2 500 döda och sårade
Belägringen av Bad Kreuznach 29 augusti 1620 9 september 1620 Bad Kreuznach i Rheinland-Pfalz i Tyskland Kurpfalz Spanien Spansk seger
Erövringen av Oppenheim 4 september 1620 14 september 1620 Oppenheim i Rheinland-Pfalz i Tyskland Kurpfalz Spanien Avgörande spansk seger 800-1 000 tillfångatagna[14]
Erövringen av Bacharach 21 september 1620 1 oktober 1620 Bacharach i Rheinland-Pfalz i Tyskland Kurpfalz och England Spanien Spansk seger 3 döda och 3 sårade[15]
Belägringen av Jülich 25 augusti 1621 – 23 januari 1622 5 september 1621 – 3 februari 1622 Jülich i Nordrhein-Westfalen i Tyskland Förenade Nederländerna Spanien Spansk seger
Belägringen av Heidelberg 13 juli – 9 september 1622 23 juli – 19 september 1622 Heidelberg i Baden-Württemberg i Tyskland Kurpfalz och England Tysk-romerska riket och Spanien Tysk-spansk seger 8 000 döda och sårade 5 000 döda och sårade
Erövringen av Mannheim 10 oktober – 22 oktober 1622 20 oktober – 2 november 1622 Mannheim i Baden-Württemberg i Tyskland Kurpfalz och England Tysk-romerska riket och Spanien Tysk-spansk seger
Belägringen av Stralsund Maj – 24 juli 1628 Maj – 4 augusti 1628 Stralsund i Mecklenburg-Vorpommern i Tyskland Stralsund, Danmark och Sverige Tysk-romerska riket Protestantisk seger
Belägringen av Benfeld 29 augusti – 19 oktober 1632 8 september – 29 oktober 1632 Benfeld i Alsace i Frankrike Sverige och Württemberg Tysk-romerska riket Svensk seger
Belägringen av Rheinfelden Sent oktober 1633 Sent oktober 1633 Rheinfelden i Aargau i Schweiz Sverige, Sachsen-Weimar och Heilbronnförbundet Spanien Spansk seger
Belägringen av Leuven 14 juni – 24 juni 1635 24 juni – 4 juli 1635 Leuven i flamländska Brabant i Belgien Frankrike och Förenade Nederländerna Spanien Angörande spansk seger 12 000 döda och sårade 700 döda och sårade
Belägringen av Corbie 14 september – 29 oktober 1636 24 september – 9 november 1636 Corbie i Picardie i Frankrike Frankrike Spanien Fransk seger
Belägringen av Saint-Omer 14 maj – 6 juli 1638 24 maj – 16 juli 1638 Saint-Omer i Pas-de-Calais i Frankrike Frankrike Spanien Spansk seger 4 000 döda och sårade[16]
Belägringen av Fuenterrabía Juni – September 1638 Juni – September 1638 Hondarribia i Gipuzkoa i Spanien Frankrike Spanien Angörande spansk seger 4 000 döda och sårade,[17] 2 000 tillfångatagna[17]
Belägringen av Turin 12 maj – 10 september 1640 22 maj – 20 september 1640 Turin i Torino i Italien Frankrike Spanien Fransk seger
Belägringen av Salses 29 maj – 26 december 1640 9 juni 1639 – 6 januari 1640 Salses-le-Château i Pyrénées-Orientales i Frankrike Frankrike Spanien Spansk seger 4 200 döda och sårade 10 000 döda och deserterade
Belägringen av Dorsten 6 juli – 9 september 1641 16 juli – 19 september 1641 Dorsten i Nordrhein-Westfalen i Tyskland Hessen-Kassel Tysk-romerska riket Tysk-romersk seger 1 350 döda och sårade
Belägringen av Korneuburg 12 maj – 24 juli 1646 22 maj – 4 augusti 1646 Korneuburg i Niederösterreich i Österrike Sverige Tysk-romerska riket Tysk-romersk seger
Belägringen av Fort Mardyck 24 juli – 14 augusti 1646 4 augusti – 24 augusti 1646 Dunkerque i Hauts-de-France i Frankrike Frankrike och Förenade Nederländerna Spanien Tysk-romersk seger

Övriga händelser[redigera | redigera wikitext]

Namn Bild Datum Plats Protestantiska stater och allierade Romersk-katolska stater och allierade Resultat Protestantisk/allierade förluster Katolsk/allierade förluster
Gamla stilen Nya stilen
Undsättningen av Genua 18 mars - 14 april 1625 28 mars - 24 april 1625 Thionville i Lorraine i Frankrike Frankrike och Savojen Spanien och Genua Avgörande spansk seger 5 000 döda och sårade, 2 000 tillfångatagna 1 300 döda och sårade
Plundringen av Magdeburg 10 maj 1631 20 maj 1631 Magdeburg i Sachsen-Anhalt i Tyskland Magdeburgs invånare Tysk-romerska riket och Katolska ligan Staden förintas 25 000 döda 300 döda och 1 600 sårade
Övergången av Somme 25 juli 1636 5 augusti 1636 Bray-sur-Somme i Picardie i Frankrike Frankrike Tysk-romerska riket, Spanien och Lorraine Tysk-spansk seger 280 döda och sårade 35 döda och 50 sårade
Undsättningen av Thionville 26-27 maj 1639 6-7 juni 1639 Thionville i Lorraine i Frankrike Frankrike Spanien Avgörande spansk seger 6 000 döda och sårade, 3 000 tillfångatagna 1 500 döda och sårade

Fördrag[redigera | redigera wikitext]

Namn Bild Datum Plats Protestantiska stater och allierade Romersk-katolska stater och allierade
Gamla stilen Nya stilen
Freden i Nikolsburg 21 december 1621 31 december 1621 Mikulov i Södra Mähren i Tjeckien Transsylvanien Tysk-romerska riket
Fördraget i Haag 21 december 1621 9 december 1625 Haag i Zuid-Holland i Nederländerna England och Förenade Nederländerna
Kapitulationen av Franzburg 10 november 1627 20 november 1627 Franzburg i Mecklenburg-Vorpommern i Tyskland Pommern Tysk-romerska riket
Freden i Lübeck 12 maj och 27 maj 1629 22 maj och 7 juni 1629 Lübeck i Schleswig-Holstein i Tyskland Danmark Tysk-romerska riket
Fördraget i Stettin 25 augusti 1630 4 september 1630 Szczecin i Västpommerns vojvodskap i Polen Sverige och Pommern
Fördraget i Bärwalde 13 januari 1631 23 januari 1631 Mieszkowice i Västpommerns vojvodskap i Polen Sverige och Frankrike
Fördraget i Fontainebleau 20 maj 1631 30 maj 1631 Slottet i Fontainebleau i Seine-et-Marne i Frankrike Frankrike Bayern
Freden i Prag 20 maj 1635 30 maj 1635 Pragborgen i Prag i Tjeckien Sachsen Tysk-romerska riket
Fördraget i Wismar 10 mars 1636 20 mars 1636 Wismar i Mecklenburg-Vorpommern i Tyskland Frankrike och Sverige
Fördraget i Hamburg 20 juni 1641 30 juni 1641 Hamburg i Tyskland Frankrike och Sverige
Stilleståndet i Ulm 4 mars 1647 14 mars 1647 Ulm i Baden-Württemberg i Tyskland Frankrike och Sverige Bayern
Westfaliska freden 14 oktober 1648 24 oktober 1648 Osnabrück i Niedersachsen
och
Münster i Nordrhein-Westfalen i Tyskland
Frankrike, Sverige och allierade Tysk-romerska riket och allierade

Referenser[redigera | redigera wikitext]

  1. ^ [a b c d] Ericson Wolke 2003, s. 119.
  2. ^ [a b] ”Trettioåriga kriget: Svenska skedet 1630-1635”. Svenskt Militärhistoriskt Bibliotek. Arkiverad från originalet den 4 februari 2008. https://web.archive.org/web/20080204224024/http://www.smb.nu/svenskakrig/1618_3.asp. 
  3. ^ William Guthrie (2002). Battles of the Thirty Years' War: from White Mountain to Nordlingen, 1618-1635 ISBN 0-313-32028-4
  4. ^ Pavel Hrncirik (2007). Spanier auf dem Albuch, Ein Beitrag zur Geschichte der Schlacht bei Nördlingen im Jahre 1634 ISBN 978-3-8322-6120-7
  5. ^ Peter Engerisser, Pavel Hrncirik (2009). Nördlingen 1634. Die Schlacht bei Nördlingen - Wendepunkt des Dreißigjährigen Krieges s.268 ISBN 978-3-926621-78-8
  6. ^ Peter Engerisser, Pavel Hrncirik (2009). "Nördlingen 1634" s.269
  7. ^ [a b] Johannes Sporschil (1894). Geschichte des Entstehens, des Wachstums und der Größe der österreichischen Monarchie. "Band:5". Leipzig: Volckmar. sid. 54 
  8. ^ [a b] John Childs (2006). Warfare in the Seventeenth Century. Smithsonian Books. Sid. 75. ISBN 006089170X. 
  9. ^ [a b] Guthrie, s. 212
  10. ^ Barthold, Friedrich Wilhelm (1826). Johann von Werth im nächsten Zusammenhange mit der Zeitgeschichte. Leipzig. 
  11. ^ Schreiber, Friedrich Anton Wilhelm (1868). Maximilian I. der Katholische. Munich. 
  12. ^ Ericson Wolke, Lars m.fl.: Trettioåriga kriget - Europa i brand 1618-1648, sid. 174-175, Historiska Media, Lund 2006, ISBN 91-85377-37-6.
  13. ^ Lahrkamp, Helmut: Jan von Werth. Sein Leben nach archivalischen Quellenzeugnissen, Köln 1962, s. 200.
  14. ^ Francisco de Ibarra s.364
  15. ^ Verdadera Relación s.47
  16. ^ Guthrie s. 190
  17. ^ [a b] Clave historial con que se abre la puerta a la historia eclesiástica y política, 1742.

Externa länkar[redigera | redigera wikitext]